Soms zeggen cijfers meer dan woorden. Een klein tabelletje was misschien genoeg geweest op deze plek. Een tabelletje met maar twee kolommen: één voor de winst en één voor de beloning van werknemers. En dat dan voor het jaar 2019 en 2022. Maar ik zal de cijfers aan elkaar praten.

Er is namelijk zonder dat we het echt doorhadden vorig jaar iets bijzonders gebeurd. Iets schokkends misschien wel, al zal een enkeling daar mogelijk anders tegenaan kijken. In 2022 was, als je alle bedrijven in Nederland bij elkaar optelt, de gemaakte winst hoger dan het bedrag dat bedrijven met z’n allen in dat jaar besteedden aan de beloning van hun werknemers. Dat is in de hele geschiedenis, althans sinds het Centraal Bureau voor de Statistiek het meet, maar één keer eerder gebeurd. Dat was in 2007, een jaar voor het uitbreken van de financiële crisis. Ook toen kon het geld voor sommigen niet op.

Let wel, het gaat hier over het salaris van miljoenen mensen versus de winst voor de bedrijfseigenaren. Aan salarissen werd vorig jaar 330 miljard euro besteed, terwijl er voor de bedrijfseigenaren 344 miljard winst was. Het gaat hier om de niet-financiële vennootschappen, kort gezegd de bedrijven die spullen en diensten produceren. De financiële instellingen, waar banken, verzekeraars en pensioenfondsen onder vallen, zijn een aparte categorie in de CBS-statistieken. Die maakten in 2022 ook nog eens 190 miljard euro winst. In de financiële sector is de winst altijd al heel veel hoger dan het bedrag dat deze bedrijven besteden aan de beloning van werknemers, een factor tien ongeveer.

Bij deze bedragen gaat het over bruto winsten versus de bruto beloning van werknemers. Over de winst moet nog winstbelasting betaald. Dat is zoals bekend niet zo veel: in 2022 betaalden álle bedrijven samen, dus de gewone bedrijven plus de financiële instellingen, 38 miljard euro winstbelasting. Bij de beloning van werknemers ligt dat een beetje anders. Daar gaat van dit bruto bedrag maar liefst zestig procent af aan premies (werknemers- én werkgeverspremies) en belastingen.

Dat het in de denkbeeldige tabel interessant zou zijn om naast het jaar 2022 ook het jaar 2019 te vermelden, is omdat je dan ziet hoe snel de winsten in de afgelopen jaren zijn opgelopen, zonder daarbij afgeleid te worden door de twee ingewikkelde coronajaren die cijfers en discussies soms vervuilen. 2019 was voor bedrijven een goed jaar, en drie jaar later waren de winsten al weer bijna dertig procent hoger. Het staat allemaal in de Nationale Rekeningen van het Centraal Bureau voor de Statistiek, de optelsommen des lands.